Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ocak-Mart 2024 dönemi konut satış verilerini değerlendiren ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Bahar, inşaat maliyetleri, konut satışları ve bölgede kurulan yabancı şirketlere yönelik açıklamada bulundu. TÜİK verilerine göre mart ayında Türkiye genelinde yapılan toplam konut satışlarının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,1 oranında azalışla 105 bin 394 adet olarak gerçekleştiğini kaydeden ATSO Başkanı Ali Bahar, “Ocak ve mart döneminde de geçen yıla göre yüzde 1,3 oranında azalış yaşandı. Türkiye ortalamasının üzerinde düşüşün yaşandığı Antalya’da ise aynı dönemde konut satışlarında yaklaşık yüzde 7 gerileme gözlemlendi. Mart ayında 5 bin 693 konut satışının yaşandığı Antalya, aylık bazda İstanbul, Ankara ve İzmir’in ardından dördüncü sırada yer aldı. Ocak ve mart döneminde 15 bin 971 konut satışı ile İzmir’i geçerek üçüncü sıraya yükseldi” diye konuştu.
TEMEL ETKEN İNŞAAT MALİYETLERİNDEKİ ARTIŞ
Konut satışlarının gerilemesindeki en temel etkenin inşaat maliyetlerinde yaşanan artışlar olduğunu kaydeden Ali Bahar, “Gerek Türkiye’de gerekse Antalya’da konut satışlarının gerilemesindeki en temel etken inşaat maliyetlerinde yaşanan artışlardır. Aylık yüzde 3,41 oranında artış gösteren inşaat maliyetleri, yıllık bazda yüzde 70,05 artış ile geçen yılın Şubat ayından itibaren yıllık bazdaki en yüksek artış olduö dedi. Enflasyonun çok üzerinde bir artış olduğuna işaret eden Başkan Ali Bahar, “İnşaat maliyetleri ile enflasyon düzeyleri karşılaştırıldığında, geçen yılın nisan ayından itibaren ÜFE ve TÜFE oranlarından daha yüksek bir artış sergilemektedir. Dolayısı ile inşaat maliyetlerinde enflasyonun çok üzerinde bir artış görmekteyiz. Bu durum haliyle konut fiyatlarına da doğrudan yansımıştır” diye konuştu.
KONUT ARZI DURMA NOKTASINA GELDİ
Enflasyon ile birlikte inşaat maliyetlerinin de artmış olmasının, konut üretimini de aşağıya çektiğini dile getiren Başkan Bahar, sözlerini şöyle sürdürdü;
“Geçtiğimiz yıl, aşırı şekilde artan konut fiyatlarında da bir süredir yavaşlama hatta gerileme olduğunu görebiliyoruz. Ancak bu gerileme bir yere kadar yaşandı ve durmak zorunda kaldı. Çünkü maliyetler çok yüksek ve bu maliyetlerin altında bir fiyatlama söz konusu olamaz. Antalya gelişmeye ve hızla büyümeye devam eden bir şehir. Türkiye’nin ve dünyanın göz bebeği Antalyamız her dönem göç veren değil, göç alan bir şehir olmuştur. Bu nedenle ciddi anlamda konut arzına ve stokuna ihtiyaç bulunmaktadır. Burada da karşımıza çıkan en önemli sorun maalesef yine enflasyondur. Her sektörde olduğu gibi inşaat sektöründe de yeniden sürat kazanmamız için enflasyonun kontrol altına alınması önceliktir. İnşaat maliyetlerindeki en önemli kalem geçen yıla göre yüzde 108 oranında artan işçilik maliyetleridir. Enflasyonda da artık sona gelindiğini biliyoruz. Asgari ücrete ara zam yapılmayacak olması ve yılın ikinci yarısından itibaren fiyatlar düzeyinde yaşanacak gerileme ile birlikte ara verdiğimiz üretime hızla devam edeceğiz.”
YABANCILARA KONUT SATIŞINDA SON 34 AYIN EN DÜŞÜĞÜ
Mart ayında Türkiye genelinde 1778 adet yabancıya konut satışı gerçekleştirildiğini sözlerine ekleyen Başkan Bahar, “Toplam konut satışları içerisindeki yabancılara yönelik konut satış payı yüzde 1,68. Bu pay Antalya’da ise yüzde 10,9 olarak gerçekleşti. Hem yerli hem yabancıya yönelik konut satışlarında gerileme yaşandığını görebiliyoruz” dedi. Mart ayında Antalya’da satılan 5 bin 693 adet konutun sadece 618’inin yabancılara satıldığını aktaran Başkan Ali Bahar, “Bu gerileme tüm Türkiye’de yaşanmıştır ancak Antalya’da bu oran, Türkiye ortalamasından çok daha yüksek. Antalya yabancı konut satışlarında çok uzun süredir Türkiye’de ilk sıradaydı. Son birkaç aydır ikinci sıraya geriledi. Bu durum elbette yabancıların oturum izinlerinde yaşadıkları problemlerden ve konut fiyatlarındaki artışlardan kaynaklanmaktadır. Yabancıların yalnızca ev almaktan değil, kentimizde yaşamaktan da vazgeçtiklerini görebiliyoruz. Öyle ki 2024 yılının ilk 100 gününde ATSO’ya kayıt yaptıran yabancı şirket sayısı 117 oldu. Bu sayı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 63 geridedir. Biz bu gerilemenin olacağını zaten biliyor ve bekliyorduk. Şu anda yaşananlar olması gerekenlerdir. Çünkü geçtiğimiz yıllarda Antalya, beklenenin çok üzerinde bir yabancı göçü almıştır. Bunun mutlaka belli oranda tersine dönmesi gerekiyordu.”
YÜKSEK FAİZ, KREDİLİ KONUT SATIŞLARINI DURMA NOKTASINA GETİRDİ
Türkiye genelinde mart ayında gerçekleştirilen 12 bin 880 adet ipotekli konut satışının toplam konut satışları içerisindeki payı yüzde 12,22 olurken, Antalya’da ipotekli konut satışlarının bu ortalamanın altında kaldığını hatırlatan Başkan Bahar, “Antalya genelinde mart ayında ipotekli olarak satılan 425 konutun toplam satışlar içerisindeki payı yüzde 7,46 olarak gerçekleşmiştir. Bu gerileme konut fiyatlarındaki artışlar ile birlikte faiz artışlarından kaynaklanmıştır. Konut talebinde yaşanan gerileme yalnızca yabancı talebindeki azalıştan kaynaklanmamış olup kredi faizlerindeki artışlar da bu gerilemede önemli bir etkendir. Verilere göre 2024 yılında kredi çekerek ev sahibi olmak isteyenlerin sayısında ciddi bir azalma yaşandı. 2023 yılının ilk 3 ayında Antalya’da bin 858 adet kredili konut satışı gerçekleşirken bu sayı 2024 yılının aynı döneminde yaklaşık yüzde 53 azalışla 881 adette kaldı. Bu da bize kredi ile ev sahibi olmak isteyenlerin sayısında ciddi bir gerileme olduğunu kanıtlamaktadır. Bu rakamlar, kredi faizlerindeki artışın konut piyasasına etkisini açıklar niteliktedir” dedi.
